ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ କେତେ ପ୍ରକାର କିପରି ହୋଇଥାଏ ❓
ପାଶ୍ଚାତ୍ୟର ସମାଜ ଅପେକ୍ଷା ହିନ୍ଦୁ ସମାଜ ଅଧିକ ପରିବାର ଭିତ୍ତିକ ଏବଂ ଘନିଷ୍ଠ। ସାଧାରଣ ହିନ୍ଦୁ ପରିବାରର ହାରାହାରି ଆକାର ସାଧାରଣତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ପରିବାର ଅପେକ୍ଷା ବହୁତ ବଡ ଅଟେ | ବିବାହିତ ପୁଅମାନେ ସେମାନଙ୍କ ପିତାମାତା, ଭାଇ, ଅବିବାହିତ ଭଉଣୀ, ଏବଂ ଜେଜେବାପା, ଝିଅମାନଙ୍କ ସହିତ ରୁହନ୍ତି, ଯେତେବେଳେ ବିବାହିତ, ସେମାନଙ୍କ ଶାଶୁଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇ ସ୍ୱାମୀମାନଙ୍କ ସହିତ ରହିବାକୁ ଯାଆନ୍ତି | ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ବହୁତ କମ୍ ପରିମାଣର ଛୋଟ ପରିବାର ଅଛନ୍ତି|
ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ବିବାହ ପରି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣା ଏହାର ସମଗ୍ର ପରିବାର ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବାକୁ ବାଧ୍ୟ | କେହି ଅବିବାହିତ ବିବାହ ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ଶାରୀରିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ରଖିବା ଉଚିତ୍ ଭାବନ୍ତି ନୁହେଁ ଯାହା ପରିବାରର ପ୍ରତିଛବି ଉପରେ ଖରାପ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ | ଏକ ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ କେବଳ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ନୁହେଁ, ଏହା ଉଭୟ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଘନିଷ୍ଠ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ |
ପରିବାରର ଭଲ ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଏକ ପ୍ରାଥମିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ଏକ ହିନ୍ଦୁ ପରିବାରର ସମ୍ମାନ ଏହାର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କର ନୌତିକ ଗୁଣ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ସାଂସ୍କୃତିକ ସ୍ତର ଅଟେ, ଏବଂ ଏହାର ଧନ ଦ୍ୱାରା ଅବଶ୍ୟ ନୁହେଁ | ଗୋଟିଏ ପରିବାରର ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଦସ୍ୟ ଏହାର ନୌତିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ସ୍ତରକୁ ବଜାୟ ରଖି ପରିବାରର ଭଲ ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ସମର୍ଥନ କରନ୍ତି କିମ୍ବା ବୃଦ୍ଧି କରନ୍ତି ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଏ | ବେଳେବେଳେ କୁହାଯାଏ, ଦୁଇ ଜଣଙ୍କ ବିବାହ ଅପେକ୍ଷା ଦୁଇ ପରିବାର ମଧ୍ୟରେ ବିବାହ ଅଟେ |
ହିନ୍ଦୁ ସମାଜରେ ୮ ପ୍ରକାରର ବିବାହ ପାଳନ କରନ୍ତି। ସେଗୁଡିକ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରକାରର:-
ବ୍ରହ୍ମା ବିବାହ- ପିତା କିମ୍ବା ଅଭିଭାବକ ତାଙ୍କ ଝିଅକୁ “ବହୁମୂଲ୍ୟ ବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଅଳଙ୍କାରରେ ସଜାଯାଇଥିବା” ବେଦରେ ଭଲଭାବେ ପରିଚିତ ବରକୁ ପ୍ରଦାନ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ଉତ୍ତମ ଗୁଣରେ ସମ୍ମାନିତ ହୋଇଥିଲେ। ବର ବାପା ମଧ୍ୟ ମହୁରେ ତିଆରି ଏକ ପାରମ୍ପାରିକ ପାନୀୟ ଦେଇ ବରକୁ ସମ୍ମାନିତ କରିଥିଲେ |
ଦୈବ ବିବାହ- ଝିିଅ “ଅଳଙ୍କାରରେ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ସଜାଯାଇ” କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପୂଜାପାଠ ପାଳନ କରି ଜଣେ ପୂଜକ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇଥିାଏ | ଏପରି ବିବାହ କିନ୍ତୁ ବିରଳ ଥିଲା |
ଅର୍ଶ ବିବାହରେ ବରମାନେ ଏକ ଦୁଗ୍ଧ ଦେଉଥିବା ଗାଇଏବଂ ବଳଦର ଉପହାର ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି | ପବିତ୍ର ଆଇନ ପୁସ୍ତକ ଦ୍ୱାରା ଅନୁମତି ପ୍ରାପ୍ତ ଏହି ଉପହାର, ସମ୍ମାନର ଏକ ଚିହ୍ନ ଥିଲା – ଏହା ଯୌତୁକରେ ପରିଗଣିତ ନୁହେଁ|
ପ୍ରଜାପତି ବିବାହ – ବରର ପିତା ଓ ଝିଅର ପିତା ପାରମ୍ପାରିକ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦେଇ ବରବଧୂକୁ ଦେଇ ବରଣ କରି ନେଇଥାନ୍ତି : ତୁମର ଉଭୟ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଏକାଠି ହେଉ “ବରକୁ ପାରମ୍ପାରିକ ମହୁ ପିଇବା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥାଏ। ନିମଚ୍ରଣ ପତ୍ର ରେ ଓଁ ପ୍ରଜାପତୟେ ନମଃ ଲେଖାଥିବା ଏହାର ସାକ୍ଷ୍ୟ ଅଟେ।
ଗର୍ନ୍ଧଭ ବିବାହରେ ବର ଏବଂ କନ୍ଯା ସେମାନଙ୍କ ପିତାମାତା କିମ୍ବା ଅଭିଭାବକଙ୍କ ବିନା ଗୁପ୍ତରେ ବିବାହ କରିଥାନ୍ତି |
ଅସୁର ବିବାହରେ କନ୍ଯା ସ୍ବେଚ୍ଛାକୃତ ଭାବରେ ବର ଏବଂ ତାଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କୁ ଯେତିକି ଧନ ନେଇଥାନ୍ତି, ଏବଂ ସେ ବର ଏବଂ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କୁ ଦେଇପାରନ୍ତି, ଏବଂ ପରେ କନ୍ଯାକୁ ବର ଘରକୁ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି |
ରାକ୍ଷାସା ବିବାହରେ ଝିଅଟିକୁ ତାଙ୍କ ପରିବାରରୁ ଜବରଦସ୍ତ ଉଠାଇ ନିଆଯାଇଥାଏ ଏବଂ ପରେ ବିବାହ କରିବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଯାଇଥାଏ |
ପିଚାସ ବିବାହରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକ ଝଅକୁ ବିବାହ କରିଥାଏ ଯାହାକୁ ସେ ଶୋଇଥିବା ସମୟରେ ମଦ୍ୟପାନ କିମ୍ବା ନିଶାଗ୍ରସ୍ତ କରି କରାଯାଇଥାଏ |
ଏହି ସମସ୍ତ ବିବାହ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ରହ୍ମା ବିବାହ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା | ଆଇନଜୀବୀ ମନୁ ଅସୁର ଏବଂ ପିଚାସ ବିବାହକୁ ବାରଣ କରିଥିଲେ। ଗନ୍ଧର୍ଭ ଏବଂ ରାକ୍ଷସ ବିବାହକୁ ମଧ୍ୟ ନିମ୍ନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା କାରଣ ସେମାନେ ଲୋଭନୀୟ ଲମ୍ପଟ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା | କେବଳ କ୍ଷତ୍ରିୟଙ୍କୁ ଗନ୍ଧର୍ଭ ଏବଂ ଅସୁର ବିବାହ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇଥିଲା | ମନୁଙ୍କ ସମୟରେ କ୍ଷତ୍ରିୟମାନେ, ଯେଉଁମାନେ ଶାସକ କିମ୍ବା ଯୋଦ୍ଧା ଥିଲେ, ସେମାନେ ରାକ୍ଷସ ବିବାହକୁ ସାହସିକତାର କାର୍ଯ୍ୟ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିଥିଲେ | ଗୋଟିଏ ଝିଅକୁ ଧରିବା ପାଇଁ କ୍ଷତ୍ରିୟଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କ ସହ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ପଡୁଥିଲା | ନିଜ ପସନ୍ଦର ଝିଅକୁ ବିବାହ କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଜୀବନକୁ ବିପଦରେ ପକାଇବାକୁ ପଡୁଥିଲା | ଏହା ମଧ୍ୟ ଦେଖାଯାଏ ଯେ କ୍ଷତ୍ରିୟମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଗନ୍ଧର୍ଭ ବିବାହରେ ଲିପ୍ତ ଥିଲେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ସମାଜକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିବା ନିୟମ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ରାଜାମାନଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଥିଲା। ମନୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ପ୍ରତିରୋଧର ରାସ୍ତା ବାଛିଲେ | ସେ କ୍ଷତ୍ରିୟଙ୍କ ରାଜାମାନଙ୍କୁ ବିରୋଧ କରିବାକୁ ଚାହୁଁନଥିଲେ।
ଜୟ ସୀତାରାମ